Rosemarijn van Limburg Stirum maakte in 2003 een reis per auto dwars door de VS. Van haar getekende, geschilderde en gefotografeerde reisimpressies maakte ze linosneden die ze voor deze publicatie in zwart drukte op machinaal Biotop 160 grams. Voor de band gebruikte ze ribbeltjes karton dat prachtig meespeelt in het beeld van de illustratie. De kleuren werden opgebracht met de inktroller en lopen door over de pagina’s. Ze koos voor de korte en krachtige teksten de wat bonkige letter Mercator die goed past bij de beelden. Een heerlijk prentenboek in harmonica-uitvoering, waarin ze de sfeer van het landschap heel goed weet te vangen.

Titi Zaadnoordijk heeft het grappige zelf­geschreven gedicht Ik ben zeer tevreden ­geïllustreerd met vrolijke linosnedes van mensen, dieren en bloemen. De krachtige lijnen en kleuren spatten van het papier af.
De tekst is ook in lino gesneden en vormt een mooi geheel met het beeld. Zo gaat de regel ‘Ik ben geweldig en zeer charmant’ gepaard met een dame die ons een vette knipoog geeft.
‘Een boek met een opwekkend gedicht om blij van te worden’, noemt Zaadnoordijk het zelf.
Dat is gelukt! Wij zijn zeer tevreden met het vrolijke resultaat.

Lies Verdenius combineert in deze uitgave lithografie, boekdruk en materiaaldruk. De tactiele omslag is bespannen met een ‘visnet’ waarachter de tekst en de koi gevangen zitten. Voor het binnenwerk volgt de typografie de vorm van de illustratie op de pagina er achter; telkens komt het netwerk subtiel terug in goud op het chinees rijstpapier. Op de litho’s is het net over de afbeelding van de vis gedrukt, wat een prachtig effect van schubben oproept en tegelijkertijd de gevangenschap van de vis in het net weergeeft. Verdenius drukte de cursieve Bodoni gelijkmatig op het 20 grams papier, wat een hele prestatie is. De illustraties in ­verlopende kleuren zijn prachtig en de Japanse bindwijze sluit naadloos aan bij deze uitgave. Lies Verdenius is echt gegroeid in het gebruik van de techniek, jammer dat de oplage slechts tien exemplaren bedraagt!

Mooi uitgewerkt literair dossier over een zaak in de rechtbank aangaande een moord. Het is zo plastisch beschreven door grootheden uit de rechterlijke macht, dat je zou geloven hier met een echt rechtbank-verslag te maken te hebben.
De gekozen vormgeving versterkt de geloofwaardigheid van de inhoud door zijn kleur­stelling en vorm. Het is een stijlvolle dossiermap in een fraai uitgevoerde cassette met daarin opgenomen 4 cahiers. De vormgeving van de cahiers is bijna statig te noemen, maar nodigt zeker uit tot lezen. Ook het mapje met ondersteunende stukken is mooi en toegankelijk in het geheel opgenomen. Al met al een buiten­gewoon mooie inzending!

De jury werd even op het verkeerde been gezet door het logo van de persnaam op het omslag van deze uitgave. SSL stond jarenlang voor Sub Signo Libelli van Gerrit Kleis, maar hier betreft het Sub Signo Leonis. De gedichten van Sasja Janssen werden gezet en gedrukt door leden van Drukkerswerkplaats Gouda: Ton Spoel, Peter Hendriks en Marius van den Heuvel. De 14 punts Romanee kreeg hier en daar wat te veel inkt en teveel druk maar dat wordt helemaal goedgemaakt door de prachtige ets van Yuriko Miyoshi. De ‘steken’ die op de linker­pagina’s zijn gedrukt en op elke volgende bladzijde vermeerderen, blijken bij nadere beschouwing perforeerlijntjes, een originele vondst. De steken herhalen zich op de omslag, uitgevoerd in een natuurlinnen met Japanse binding, ontwerp en uitvoering door Wilma van Ipenburg. Peterpaul Kloosterman deed de vormgeving van het binnenwerk.

Roel van Dijk verheft het zet- en drukwerk tot kunst. In de vorm van een ‘schriftje’ brengt hij een veelheid van letters, ornamenten, houtgravures, clichés en dwarsdoorsneden van boomstammen samen. Alles afgewogen, origineel en strak. Je oog blijft telkens weer aan een tekst hangen: met de auteur wil je alles weten over de boom en wat daarmee samenhangt, en dan valt er ook nog veel te lachen. Zo leerde de jury dat je in een klein tuintje beter geen bomen hoger dan 20 meter moet planten om ruzie met de buren te voorkomen. Elke pagina is een feestje, van Dijk gebruikt maar liefst acht lettertypes: Romulus, Baskerville, Figaro, Libra, Cheops, Annonce, Pepetua en Nobel en alles precies op de juiste plek voor het juiste effect. Van Dijk is een meester in het creëren van illustraties die opgebouwd zijn uit typografische elementen. Dat alles drukt hij loepzuiver op 120 grams Mellotex, gemaakt van hout en helaas niet meer in de handel. Hier heerst de hand van de meester.

Toen Alex Barbaix in de jaren negentig nog beschikte over een atelierruimte in een voor­malig winkelpand met grote etalages, verraste hij zijn buurtgenoten regelmatig met een grafisch commentaar op het wereldgebeuren. Vaak met een kwinkslag of woordgrap: Vorst in Vriesland (Evert van Bentum winnaar Elfstedentocht) of een visuele vondst (het portret van Vincent van Gogh met verband om het hoofd bleek bij nadere beschouwing Alex zelf te zijn). Barbaix is een meester in de visuele en tekstuele associatie en dat bewijst hij weer met zijn voor deze gelegenheid ingestuurde plano naar aanleiding van de ramp met de MH17 die hij maakte in 2014. Omdat toen in de berichtgeving de lijst met de omgekomen passagiers niet eensluidend was, besloot hij van de 279 slachtoffers alleen de voornaam te af te drukken, die hij zette in de 10 punts Gill mager. Centraal staat een linosnede van een vliegtuig dat op het punt staat in stukken uiteen te vallen. Op de achtergrond drukte hij in gedekte kleuren abstracte vormen en twee sterren, die de dynamiek van de explosie weergeven. Oeikraïne (let op de schrijfwijze), is een gepaste hommage, zonder melodrama.

‘Hier mankeert helemaal niks aan!’, riep de jury, diep onder de indruk van zoveel vakmanschap. Hij zet, hij drukt en hij bindt, alles even mooi en smaakvol. Frans den Breejen is onder margedrukkers vooral bekend als binder. Hij heeft voor vele persen de luxe edities verzorgd, zoals voor de Statenhof Pers, de Avalon Pers en het ‘naaidoosje’ voor Kees Thomassen.
Het zetwerk uit de Dante is perfect, de bladspiegel is prachtig. Het binnenwerk is beeldschoon zwart gedrukt, de halfperkamenten band is strak als een mes en het schuifhoesje past als een handschoen. Wat ook pleit voor deze uitgave, is dat Den Breejen gekozen heeft voor een niet eerder uitgegeven tekst van een Nederlandse auteur, Willem G. van Maanen.

In het huis, waarin Ton 4 jaar had gewoond en dat hij in 1976 verliet, was een wand in de woonkamer die, naar zijn zeggen, vol gegroeid was met ‘van alles’. Vlak voor de verhuizing maakt hij daar een foto van met de bedoeling er ‘iets’ mee te doen. Het duurde 38 jaar voordat dat gebeurde. Het boekje Patijnlaan 35b is daarvan nu het resultaat. Hij heeft daarbij voor een bijzondere uitwerking gekozen waarbij de speciale sfeer die in een huis ontstaat, wordt weergegeven in wisselend scherpe en minder scherpe beelden. De gekozen riso-techniek versterkt dat nog eens extra. De pagina’s zitten aan de kant van de voorsnede aan elkaar (Japanse bindwijze) en door de pagina’s qua print tegen elkaar aan te laten lopen, ontstaat een zeer aparte natuurlijke snedeversiering. De pagina’s zijn tot een zeer strak geheel vergaard en de toepassing van bloknieten houdt het geheel nog eens extra ferm bij elkaar. Ook al moet je het werkje met twee handen vastnemen om het goed te openen, het is een in zijn formaat en omvang een zeer plezierig werk dat vorm en inhoud zeer goed verenigt. Leuk detail is nog de uitslaander achterin het boek, waarin de hele ‘van alles’-wand getoond wordt.

Piet Lont zegt in zijn voorwoord bij zijn uitgave van vijftien portretten in houtsnede: ‘Alles opzeggen: de boekhouder, de telefoon, internet (onvindbaar), de Volkskrant, het NRC, de Wieringer Courant, de ANWB, verzekeringen die je beschermen tegen de medemens.’
De jury zou graag in zijn schoenen staan, want het plezier en het vakmanschap spat van de pagina’s. Dat krijg je ervan als je je niet meer laat afleiden door de flauwekul van het dagelijks leven.
Alex Barbaix drukte de houtsneden subliem op 120 grams Pordenone ivoor, een machinale papiersoort die zich uitstekend leent om de beelden tot hun recht te laten komen.
Voor de tekst gebruikte Barbaix de vette Gill die naadloos aansluit bij de houtsneden. Op het omslag van Florentino 300 grams in warm geel, drukte hij een aantal beelden in zwart over elkaar, het zwart gaat glimmen waar de beelden en kaders elkaar overlappen. Ook het gebruik van kleur in de houtsneden is prachtig ingetogen met één of twee steunkleuren per afbeelding. De jury was unaniem in de keuze voor deze publicatie.