‘Catten kinderen muisen gaern’ en andere spreekwoorden

Zes persen, een collectief van margedrukkers langs de IJssel, werkten samen aan een project rond oude spreekwoorden. Bron van inspiratie waren de Latijns-Nederlandse Proverbia communia die tussen 1493 en 1496 door de Zwolse drukker Peter van Osch voor leerlingen van de Latijnse scholen in de IJsselstreek werden gepubliceerd. Vijf eeuwen later blijken de zegswijzen nog steeds springlevend.
In tis quaet water liet De Eierland Pers van Peter Duijff (Deventer) zich meedrijven op ‘De Grote Golf’ van Hokusai (1760–1849), in een stilistische bewerking door Louise de Blécourt. Zonder Dak van Thijs Weststrate (Oldenzaal) illustreerde quader vis met padden van polymeren en vissen in vinylsneden. Met in ander luden pot varieert De Overkant van Sjaklien Euwals (Zwolle) op de eeuwige illusie: ‘In Zwolle schijnt altijd de zon’. Dertien kattenspreekwoorden uit ben ik kat loodsten de Eikeldoorpers van Doortje de Vries (Apeldoorn) reeds op eigen kracht in Mooi Marginaal 2004–2005 (p. 74–75). Het curieuze van hazen en hoeren door Pers Achter de Muren van Henk Francino (Deventer) herinnert aan eeuwenoude verlangens van schooljongens. Onuitputtelijk zijn tafelspreuken in van eten, drinken en dood verzameld door Pers Aldo van Niels Klinkenberg (Deventer).
Afgezien van het afgesproken formaat was elke pers vrij in letter- en papierkeuze, illustratie en vormgeving. Dat leidde tot een prettige verscheidenheid van ideeën, letters, beelden, kleuren – iets waar de kernachtig en beeldend geformuleerde spreekwoorden zich uitstekend toe leenden. De oplage werd door de gezamenlijke drukkers gebonden onder leiding van boekbinder Henk Francino.

Rehabilitatie

Rehabilitatie van Daniil Charms is een uitgave ter gelegenheid van een expositie van Joseph Kerff in Gallery Godá te Amsterdam. Joseph Kerff maakte deze illustraties in 1986 en ze zijn hier in zeefdruk uitgegeven.
Dit boekje is prachtig verzorgd met een goede tekst- en beeldverhouding. Op deze manier komen het verhaal en de daarbij behorende illustraties goed tot hun recht. Het zachtgele papier vormt een mooi contrast met de gruwelijkheden uit het verhaal. De verhouding in omvang is ook prettig: 16 pagina’s verhaal en illustraties en 8 pagina’s met achtergrondinformatie. Een geslaagde, eenvoudige en complete uitgave.

Nachtdichten

De tien Nachtdichten van Hans van Waarssenburg zijn geïnspireerd op Nocturnes van de Ierse componist John Field. Voor deze uitgave koos Hans van Eijk een donkerblauw omslag waartegen het zachtgele papier mooi afsteekt. De transparantie van het papier en de onregelmatigheid van de schepranden ondersteunen de broosheid van de woorden. Het boekje is een voorbeeld van klassieke typografie ‘with a difference’. De tekst is gedrukt over de voor de nummering gebruikte houten cijfers, die even groot zijn als de acht regels tekst. Door deze in diverse schakeringen lichtblauw (het colofon spreekt van ‘ochtendblauw’) te drukken, valt toch de nadruk op de tekst. De initialen zijn gedrukt in ‘nachtblauw’, dat ook terugkeert in de papieren band. De cijfers verspringen van links naar rechts over de tekst, tot het op is.

Mooi Marginaal