Acht drukkers besluiten na een vergadering een boekje te maken. Ieder een pagina geheel naar eigen inzicht te bedrukken, alleen het formaat staat vast. Een vierkant boekje van 20 bij 20 cm en Japans gebonden is het resultaat. Voor elke pagina is een ander lettertype gebruikt, ander papier en geheel verschillende illustraties. Het drukkersplezier komt op elke bladzijde tot uitdrukking in alle verschillende grapjes en vondsten. Een mooi marginaal product.

‘Toen was geluk nog heel gewoon’, is de gedachte die bij je opkomt bij het openslaan van deze publicatie. Maar ‘toen’ is nu en de tuin is van Joke en Karel, en we lezen in de inleiding dat die zelfs af en toe openstaat ter bezichtiging. Het blijkt een nieuw deel te zijn in de reeks Tijdverdrijvers, dat zich weet te onderscheiden door verzorgde eenvoud. De titelpagina is prachtig zwart en subtiel groen, waarmee de kleur van het losse omslag wordt herhaald in het binnenwerk. Ontroerend is de linoleumsnede als frontispice waarin we Joke en Karel aantreffen in de tuin. Verderop staan twee korte toepasselijke teksten, één gekozen door Joke en een tweede die ingebracht werd door Karel. Inhoud en vorm zijn één op één in deze nederig stemmende uitgave. Overal ademt dezelfde eenvoud en verfijning, die uit doet zien naar de volgende uitgave in de reeks.

Een ode aan de Indische buurt in Amsterdam, waarbij de maker van deze 23 houtsneden zich liet inspireren door de Amsterdamse beeldbank. De tekst links archiveert de opvallende elementen in deze straten in Amsterdam-Oost, de houtsneden op de rechterpagina getuigen daarvan in beeld. In de Javastraat bijvoorbeeld vinden we 14 groenteboeren en een Yildiz Market en in de Benkoelenstraat staan 3 Berlageblokken en een Vuilboom. Op het omslag zijn een aantal beelden aan elkaar gelast. Geen tekst, alleen afbeeldingen in zwart wit. Met een extra flap vouwt de buurt zich als het ware om het boek heen. Het stevige formaat is goed gekozen voor de stevige houtsnijwerken. Subtiel is het gebruik van een ondersteunende kleur in de houtsneden. Daar waar het nodig is, geeft het diepte en de meeste illustraties worden er levendiger van. Geraffineerd goed gekozen is de cursieve Gill voor de beknopte teksten en ook de verticale plaatsing ervan is geen willekeurige. De vorm van de teksten versterkt de inhoud van de beelden. Heel knap gedaan.

De ingrediënten van dit drukwerk zijn een dromerig gedicht en een frêle illustratie. Het is gewikkeld in een drieluik van handgeschept Middelste Molen dat zich op zijn beurt wentelt om een vierluik van Zerkall Bütten. Het gedicht – de uil, maar wat is er in de naam? – en de illustratie sluiten nauw bij elkaar aan en doen denken aan herinneringen en aan dromen. Het geheel is grafisch en typografisch mooi vormgegeven en met klasse gedrukt in vinyl- en boekdruk. Een uitgave om bij weg te dromen. Dichterlijk mooi.

Het minste wat je kan stellen is dat deze uitgave van het gedicht Onbeduidende Polka van Paul van Ostaijen een boeiend product is. Het is een amalgaam van papier, tekst, formaat, kleur, vorm. Niets is echter wat het lijkt. Het duurt dan ook even voor je een en ander begrepen hebt. Wie Van Ostaijens gedichten en grafische realisaties kent of gezien heeft, herkent de stijl, nu in een modern jasje gegoten. Dit is een geslaagde hedendaagse emanatie van een gedicht van Paul van Ostaijen.

Deze uitgave bevat een gedicht gezet in twee talen, Schots en Engels. Gedrukt op oranje Hahnemühle papier en ingenaaid in grijs bordkarton. Het grijsbord steekt aan de achterkant 1 cm over, daar is uit een 6 cicero biljetletter de titel gezet. Het uitgaafje van 27 bij 12 cm staand formaat is knap gedrukt op een kleine tafeldegel. Op deze degel zijn jarenlang wijnetiketten gedrukt, nu in het tweede gebruik poëzie en proza. Een goed voorbeeld hoe een gedicht voornaam uitgegeven kan worden.

Een gelegenheidsuitgave bij de dertigste verjaardag van de Atalanta Pers. Een keurige uitgave waarin 10 gedichten van Frans Budé over een dito aantal groten der aarde zijn gebundeld en geïllustreerd. De illustratie is vrij abstract en kleurrijk en legt voor de lezer niet direct de relatie met de inhoud. Ze is echter speels. De typografie is eenvoudig en duidelijk leesbaar, al mocht het corps iets kleiner. Het geheel komt fris en zuiver over.

Op zondag 17 mei 2009 debuteerde het Utrechts Dichtersgilde in het Utrechts Universiteitsmuseum. Stadsdichter Ingmar Heytze had zichzelf en zijn collega-dichters Alexis de Roode, Chrétien Breukers, Ruben van Gogh en Ellen Deckwitz uitgedaagd een gedicht van Martinus Nijhoff ‘onherstelbaar te verbeteren’. Dit resulteerde in vijf Nijhoff-variaties die door Antiquariaat Hinderickx & Winderickx in een oplage van 111 exemplaren werden gedrukt en uitgegeven. Een gelegenheidsuitgave met aandacht voor details. Het bundeltje is eenvoudig gebonden met een cahiersteek, waarbij het papier voor het omslag met smaak is gekozen. Het rood van dat omslag keert terug in de typografie, met name in de titels van de gedichten. Origineel is de wijze waarop de vijf variaties worden geïntroduceerd. Het openingsgedicht, Impasse van Nijhoff zelf, werd gedrukt op Taizan, een doorschijnend Japans papier. Onder de tekst schemert in zwart en rood de naam van de dichter.

Kleine boekjes en grote aaibaarheid gaan vaak samen en ook dit boekwerkje ontkomt daar niet aan. Gewaagd is het zeker, een dergelijk klein formaat te kiezen voor een overzicht van platenhoezen en het tekent het meesterschap van de ontwerper dat de schaalverkleining nergens irriteert en misschien zelfs uitnodigt tot beter kijken. We zien een neutrale, klassiek verzorgde typografie in een geraffineerd, rekbaar stramien waardoor de vorm optimaal ruimte laat voor de inhoud. En die inhoud doet de rest. Jazzmusicus en beeldend kunstenaar Han Bennink hanteert krachtige en pure beeldtaal voor zijn ontwerpen en dat levert verpletterend mooie covers op. Hetzelfde is van toepassing op deze uitgave. Elk exemplaar heeft een unieke omslag met de persoonlijke signatuur van de kunstenaar. Het experiment is weer niet geschuwd en wederom geslaagd.

Het jaar van uitgave, 1429, in een handgedrukt boekje roept direct vragen op. Is wat je in handen hebt wel wat het lijkt te zijn? Drie Perzen lijkt op het eerste gezicht een Arabische tekst, maar is Nederlands met 5 sierletters, in onderkast a, e, m, n, en t, gezet. Het beeld oogt oosters. De titel kan ook op meerdere manieren begrepen worden. Het gaat over Perzen, maar de illustraties zijn tapijten. Het boekje is heel knap gemaakt met ornamenten, en is gedrukt in verschillende kleuren en zilver en goud. Alle elementen in dit boekje, vol met humor, kloppen.