Het minste wat je kan stellen is dat deze uitgave van het gedicht Onbeduidende Polka van Paul van Ostaijen een boeiend product is. Het is een amalgaam van papier, tekst, formaat, kleur, vorm. Niets is echter wat het lijkt. Het duurt dan ook even voor je een en ander begrepen hebt. Wie Van Ostaijens gedichten en grafische realisaties kent of gezien heeft, herkent de stijl, nu in een modern jasje gegoten. Dit is een geslaagde hedendaagse emanatie van een gedicht van Paul van Ostaijen.

Deze uitgave bevat een gedicht gezet in twee talen, Schots en Engels. Gedrukt op oranje Hahnemühle papier en ingenaaid in grijs bordkarton. Het grijsbord steekt aan de achterkant 1 cm over, daar is uit een 6 cicero biljetletter de titel gezet. Het uitgaafje van 27 bij 12 cm staand formaat is knap gedrukt op een kleine tafeldegel. Op deze degel zijn jarenlang wijnetiketten gedrukt, nu in het tweede gebruik poëzie en proza. Een goed voorbeeld hoe een gedicht voornaam uitgegeven kan worden.

Een gelegenheidsuitgave bij de dertigste verjaardag van de Atalanta Pers. Een keurige uitgave waarin 10 gedichten van Frans Budé over een dito aantal groten der aarde zijn gebundeld en geïllustreerd. De illustratie is vrij abstract en kleurrijk en legt voor de lezer niet direct de relatie met de inhoud. Ze is echter speels. De typografie is eenvoudig en duidelijk leesbaar, al mocht het corps iets kleiner. Het geheel komt fris en zuiver over.

Op zondag 17 mei 2009 debuteerde het Utrechts Dichtersgilde in het Utrechts Universiteitsmuseum. Stadsdichter Ingmar Heytze had zichzelf en zijn collega-dichters Alexis de Roode, Chrétien Breukers, Ruben van Gogh en Ellen Deckwitz uitgedaagd een gedicht van Martinus Nijhoff ‘onherstelbaar te verbeteren’. Dit resulteerde in vijf Nijhoff-variaties die door Antiquariaat Hinderickx & Winderickx in een oplage van 111 exemplaren werden gedrukt en uitgegeven. Een gelegenheidsuitgave met aandacht voor details. Het bundeltje is eenvoudig gebonden met een cahiersteek, waarbij het papier voor het omslag met smaak is gekozen. Het rood van dat omslag keert terug in de typografie, met name in de titels van de gedichten. Origineel is de wijze waarop de vijf variaties worden geïntroduceerd. Het openingsgedicht, Impasse van Nijhoff zelf, werd gedrukt op Taizan, een doorschijnend Japans papier. Onder de tekst schemert in zwart en rood de naam van de dichter.

Kleine boekjes en grote aaibaarheid gaan vaak samen en ook dit boekwerkje ontkomt daar niet aan. Gewaagd is het zeker, een dergelijk klein formaat te kiezen voor een overzicht van platenhoezen en het tekent het meesterschap van de ontwerper dat de schaalverkleining nergens irriteert en misschien zelfs uitnodigt tot beter kijken. We zien een neutrale, klassiek verzorgde typografie in een geraffineerd, rekbaar stramien waardoor de vorm optimaal ruimte laat voor de inhoud. En die inhoud doet de rest. Jazzmusicus en beeldend kunstenaar Han Bennink hanteert krachtige en pure beeldtaal voor zijn ontwerpen en dat levert verpletterend mooie covers op. Hetzelfde is van toepassing op deze uitgave. Elk exemplaar heeft een unieke omslag met de persoonlijke signatuur van de kunstenaar. Het experiment is weer niet geschuwd en wederom geslaagd.

Het jaar van uitgave, 1429, in een handgedrukt boekje roept direct vragen op. Is wat je in handen hebt wel wat het lijkt te zijn? Drie Perzen lijkt op het eerste gezicht een Arabische tekst, maar is Nederlands met 5 sierletters, in onderkast a, e, m, n, en t, gezet. Het beeld oogt oosters. De titel kan ook op meerdere manieren begrepen worden. Het gaat over Perzen, maar de illustraties zijn tapijten. Het boekje is heel knap gemaakt met ornamenten, en is gedrukt in verschillende kleuren en zilver en goud. Alle elementen in dit boekje, vol met humor, kloppen.

Huis Clos en Uitgeverij Plantage maakten ter gelegenheid van de 85-ste verjaardag van de dichter Leo Herberghs deze duo-uitgave. Twee boekjes in een cassette, vormgegeven door huisvormgever Piet Gerards Ontwerpers. De gedichten werden links in de bovenhoek geplaatst, eromheen veel wit, een typografie die goed past bij de (verstilde) inhoud van de gedichten. De paginering is subtiel. Het zijn echter vooral de omslagen en de cassette die deze productie tot zo’n geslaagd geheel maken. De omslagen van de beide deeltjes reflecteren elkaar in kleur en vorm. De cassette maakt gebruik van hetzelfde blauw en rood van de omslagen, waarbij de titels ‘Dit’ en ‘Dat’ ondersteboven en door elkaar zijn gedrukt. Mooi is het plaatsen van de naam van auteur en uitgever in de gebroken vorm van de letter Offline.

Deel drie van wat inmiddels een reeks is geworden van Bedrukt Papier, met nieuwe variaties op het strakke maar ook vrolijke regime van vlakken en lijnen, Schier oneindig gecombineerd in vorm en in kleur. Door toepassing van de Japanse bindwijze kon dit papier gemakkelijk worden gewisseld met dun papier, waardoor een mooie gelaagdheid ontstaat. Diezelfde gelaagdheid vinden we bij de toepassing van soms raadselachtig gekozen teksten. Vrolijke versjes, een tekst van Josef Brodsky of een titelpagina voor Wallace Stevens. Onwaarschijnlijk spannend in hun schijnbaar willekeurige volgorde en mooi, zo mooi steeds weer ondersteund door die vlakken en lijnen. Het colofon verklaart: ‘Kijken, lezen, snuffelen, speuren, vooral ook naar hartenlust toetasten, oftewel; grasduinen (to browse, farfouiller) en wat dat oplevert wordt BEDRUKT PAPIER / PRINTED PAPER / PAPIER IMPRIME. Kortom een internationaal sampleproject op strookjes van diverse soorten papier.’ Dat alles in een oplage van 24 (!) exemplaren. De gelukkige bezitter ervan zal altijd verlangen naar meer.

Een geslaagde combinatie van houtsneden en gedichten. De illustraties sluiten goed aan bij de tekst en zijn licht afgedrukt, hetgeen goed past bij het beschreven landschap. De tekst lijnt aan de onderkant, hetgeen mooi past bij de plaatsing van het beeld. Het omslag van grijsbord is geplakt op het genaaide binnenwerk zodat het een gebonden cahier is geworden. De samenwerking van dichter, kunstenaar, drukker en binder heeft een evenwichtig resultaat opgeleverd.

Een goed gemaakt en vormgegeven uitgave van Bureau Claxon. Een kleine tekst van 37 regels verdeeld over 5 pagina’s, modern vormgeven en klassiek handgezet uit de Bodoni. Alle bladzijden zijn bedrukt met een blauwe en een rode 6 punts lijn, wat een aangenaam paginabeeld oplevert. Voor het omslag is gebruik gemaakt van crème papier met daarop de titel tussen 2 kleine vette lijnen in dezelfde kleuren. De sneden zijn licht gekleurd, heel subtiel. Het geheel is daardoor kleurrijk maar zeker niet overdadig.