Dit is alweer de 26ste uitgave in de reeks Nieuwjaarswensen van de Treemapers/De vergulde maatlat. Het thema van deze plano: de 27 letters van het alfabet. 27? Jazeker! De pers is namelijk van mening dat het Nederlands taalgebied naast de Y ook nog de IJ heeft, de letter ‘die bij het kruiswoordpuzzelen altijd een eigen vakje heeft’. De zetter nam een greep uit de letterkasten en verspreidde lood, koper, zink, ijzer, aluminium en kunststof als veelkleurig strooigoed over eenzijdig glad pakpapier. Vervolgens lieten Karel en Liza Treebus zich door die letters inspireren om ons van alles en nog wat toe te wensen, van Aandacht en Zin, Consensus en X-tra’s, tot Flair en Jasmijn, Euro’s en Onthaasting. Een uitgave om vrolijk van te worden.

Een zwaarmoedige doos, barstensvol lichtzinnig papier. Met de hand gezette gedichten van de keur der Nederlandse dichters. Geschreven ter gelegenheid van het afscheid van Anton Korteweg, collega-dichter, maar ook zoveel jaren directeur van het Letterkundig Museum. Een doos als een graftombe, voornaam, met geraffineerd sluitwerk en een smetteloze afwerking in nachtblauwe zijde. Als enige frivoliteit op de buitenkant de preeg van het sierlijk getekende monogram AK van de hand van Helmut Salden. Een doos als een schatkist voor vele gedichten en één tekening. Elk gedicht werd gezet op een los gevouwen blad. Eenvoudig en sober, maar het moet monnikenwerk zijn geweest. Dubbeltalent Charlotte Mutsaers droeg als enige bij met een tekening: een kleine zeefdruk van ‘Mijnheer Donselaar’. Voorovergebogen, de wind trotserend en met wapperende sjaal. Voor wie Anton Korteweg kent een minstens zo treffende bijdrage als het monogram op de voorkant.

Voor deze uitgave koos Hester Verkruissen twee fragmenten uit het werk van de zeventiende-eeuwse Engelse dichter Henry Vaughan. Twee teksten over de vergankelijkheid van de materie en de broosheid van het bestaan, onnavolgbaar vormgegeven. De illustraties, veelal bestaande cliché’s, plaatsen een humoristische voetnoot bij de ernst van de tekst. De typografie wisselt van romein naar cursief naar kleinkapitaal, enkele woorden zijn gespatieerd. Een dergelijke wisseling was in de tijd van Vaughan niet ongebruikelijk, maar wordt hier speelser toegepast. Maikie Mijnsen bond het geheel subtiel. De Koptische bindwijze, waarbij de losse bladen in de platten hangen, lijkt de inhoud van de tekst nog eens te onderstrepen. Voor de samenhang worden de platten bij elkaar gehouden met een elastiekje dat vrijwel onzichtbaar aan het achterplat is vastgenaaid. De niet afgesneden scheprand aan de onderkant maakt het nog net iets verfijnder. All is gone, all is dust, but… what a way to go!

De stoere band uit hardboard en rubber, bij elkaar gehouden door popnagels en ringen reflecteert de werkzaamheden van de opdrachtgever van deze uitgave, een organisatie gericht op saneren, slopen, demonteren en bergen. Aan 41 medewerkers van de firma Koole, van projectmanager tot kraanmachinist, werd de vraag gesteld: ‘Wat vind jij gaaf?’ De antwoorden liepen sterk uiteen. ‘Achterstevoren leven’, ‘Aan een elastiek naar beneden springen’, ‘Het bijwonen van een Turkse voetbalwedstrijd’. De vormgevers, André en Vincent van de Waal, zijn er uitstekend in geslaagd hieruit een samenhangend geheel te maken, met name door het afwisselen van de kleuren wit, rood en zwart in de tekstblokken en het selecteren van de juiste foto’s. Het digitale drukwerk is goed en scherp. Met een laser zijn de voornamen van de 41 medewerkers uit het voorplat gesneden. Pas achter de namen verschijnt het logo van Koole. De medewerker staat in deze uitgave voorop.

Deze inzending betreft een in omslag genaaide leporello. Op geel Kozo zijn 7 druksels geplakt. Deze zijn door de auteur gedrukt op handgeschept Lindenbast papier. Tussen de lijnen zijn tekens geplaatst. Zes verschillende soorten tekens zijn alle verschillend gereproduceerd. De tekst geeft uitleg over de ervaring en functie van de tekens tussen de lijnen. De gebruikte technieken zijn verrassend: gebrande, genaaide, gedrukte, gestanste tekens. Een knap bedacht en uitgevoerd boekje.

Een bundel met liefdesgedichten voor een getrouwde zanger. De titel van deze uitgave laat niets te wensen over. Hier wordt de liefde bezongen, beschreven en geïllustreerd. De jury vond het prachtig en hartverwarmend. Het boekje is met liefde gemaakt en dat zie je, dat voel je en dat beleef je; daar word je gelukkig van. De uitgave heeft een gevouwen inlegvel in het Duits dat op mooi Japans papier gedrukt is. De bundel is gebonden met een dubbele cahiersteek. Een grof geknipte papieren wikkel houdt alles bij elkaar. Een cadeautje met liefde.

Corps 8 is een collectief van acht drukkers/typografen die plezier beleven in drukken en aan typografie. De verdeling over de windstreken waar ze nu actief zijn, is als volgt: vier in het westen, drie in het oosten en één in het zuiden. Dit verklaart ook meteen de titel van de uitgave. De leden van het corps hebben ieder een windstreek onder de loep genomen en deze op een eigen en veelal prachtige wijze geïllustreerd en getypografeerd. Het resultaat is een bijzondere uitgave met persoonlijke verhalen uit alle windstreken van de wereld. Een wereldreis in 8 belevingen, dat is weer wat anders dan in 80 dagen rond de wereld.

In een oplage van 55 exemplaren maakten 47 drukkers twee druksels op A3 formaat. Iedere drukker kreeg een letter, cijfer, of teken toegewezen. De opdracht was uitsluitend biljetletters te gebruiken, van minimaal 3 cicero tot zo groot als beschikbaar. Het grootste corps was 132 cicero. Op het eerste vel moest alleen de toegewezen letter worden gebruikt, het tweede was voor vrije grafiek. Het Nederlands-Hongaarse project trok 35 Nederlandse deelnemers en 12 Hongaarse. Het resultaat is een letterproef van het letterbezit van de drukkers, hetgeen indrukwekkend is. Elke bijdrage is anders en verrassend, van ingetogen zwart-wit grijs tot zeer kleurrijk. Het drukplezier komt je door de hele map tegemoet.
De creatieve mogelijkheden van het drukformaat van A3 tot A0 zijn ook volledig benut. Zo heeft Harmke Nijhof het cijfer 9 heel origineel gebruikt in een leporello met 4 vellen A3 aan elkaar genaaid, Ben Joosten de letter M in een 132 cicero letter op een vel van 55 bij 70 cm gevouwen in een map met daarop XXL. Er is een blad met drukkershandjes, met punten en komma’s en er is geen enkel teken vergeten. De map laat voorbeeldig zien hoeveel plezier en lol je kunt hebben met drukken. Drukkersregels gelden niet voor zo’n ontzettend leuk project. We mogen hopen dat er nog een keer een initiatief komt zoals dit.

Een klein (bid)boekje met een toepasselijke foliedruk in goud op het omslag, een mooi en duidelijk schutvel met het alziend oog: ‘Big brother is watching you’. Deze eigentijdse ‘Bijbel’ is gevuld met gedichten en los ingestoken bidprentjes. Geschreven door een hele lijst dichters en kunstenaars. Religie is weer helemaal terug in het publieke debat en dat zie je terug in deze uitgave. Uitsneden van grof opgeblazen persfoto’s waarbij de rasters zichtbaar zijn, zorgen voor de actualiteitslaag in dit werk. Het boek is opgedeeld in twee delen. Deze delen zijn gespiegeld aan elkaar met in het midden een aantal katernen lege ‘witte’ pagina’s. Twee verschillende en gespiegelde leeslintjes maken het af.

Deze uitgave van de brieven van Adriaan De Rover aan Herwig Leus verscheen in april 2008 als eerste deel in de reeks Kleine Correspondenties. De uitgave is mooi verzorgd. Puur vormgegeven in een heldere typografie op hoogwaardig fluweelzacht papier. De brieven zijn goed te lezen in een ritmische typografie en gedrukt in boekdruk in enkel rood en zwart. De uitgave is perfect gebonden en aan de bovenzijde afgesneden, aan de onderzijde steekt het omslag net iets uit en zie je de gescheurde randen van het papier. Dit komt weer terug op het omslag en in de papieren rode wikkel. De paginacijfers zijn subtiel in de rugmarge gezet in rood, zodat ze wel opvallen maar de opmaak van de brieven niet storen.