Slechts één gedicht van Martinus Nijhoff vind je in deze uitgave. Een droom van een gedicht. De sterke typografie van het omslag – goudgeel geblokte naam naast frèle zwarte titel – doet je reeds hopen op meer. En dat krijg je. Met een originele vouw- en bindwijze opent zich de wereld waarin het gedicht zich afspeelt. Een sublieme illustratie ontvouwt zich, perfect aansluitend op het gedicht, de schrijver grijpend naar ‘al wat ik mijn leven nog ooit te schrijven droom’. Vorm, inhoud, papier, afwerking, alles perfect. Een zeldzaam prachtig juweeltje.

Een kloek in de marge uitgegeven boek, dat later ook als reguliere uitgave verscheen. Een land met gesloten deuren, waarin Tjalie Robinson (Jan Boon) door Amsterdam en andere steden wandelt en registreert wat hij ziet. Illustrator Peter van Dongen werd uitgenodigd de tekst met twee-kleurige illustraties te ondersteunen. Een hoogtepunt daarin vormt het uitklapvel na pagina 147 met twee vouwen en in vier kleuren. De lichtheid van het Hahnemühle Ingres levert bij het omslaan van de bladzijde een bijna sensitieve ervaring en de stevige typografie uit de Sheriff van Peter Verheul doet daar niets aan af. Mooi verzorgd is de titelpagina met een stans in een tekening van gesloten deuren, en een sierlijke typografie voor de naam van de auteur. Op het omslag alleen de initialen in goudfolie, een goed gekozen contrast bij het rijk geïllustreerde binnenwerk.

Onvangbaar is een bijzonder mooi geïllustreerde lijvige – 66 badzijden – dichtbundel. Het inleidende gedicht ‘Onvangbaar’ geeft de sfeer aan waarin de tekst en illustraties baden. Licht, droom, hoop, verwachting. Mooi gedrukt op Conqueror katoenwit en met een omslag in Plike parelgrijs. De pagina’s zijn dubbel gevouwen gebonden. Het geeft lucht en een rijk gevoel bij het doorbladeren. De vierkante vorm met veel wit om de illustraties, geeft ademruimte aan tekst en beeld. De tekeningen zijn bijzonder licht en toepasselijk bij de tekst gekozen. Een compleet verzorgde uitgave.

Simpel maar prachtig. Hoewel met maar één bladzijde tekst, plus een titelpagina en een colofon, is het bijna een monumentaal uitgaafje. De illustratie van Olivia Ettema tegenover de titelpagina is een beetje groot en zwaar uitgevallen; de vignetjes op het omslag en onder het colofon daarentegen zijn fijn en goed gevonden. Perfect gedrukt op schitterend papier: althans, bij de jury lag een van de exemplaren op handgeschept Kozo uit Bhutan, en een Nepalees handgeschept papier voor het omslag. Een heerlijk hebbedingetje, met een goed gekozen gedicht van Kousbroek. Uitgegeven ‘ter herdenking aan het overlijden van Rudy Kousbroek op vier april 2010’. Unaniem uitgekozen.

Een zeer verzorgde uitgave. Zestien bladzijden met een fragment uit Pablo Neruda’s Odas Elementales. De ode aan de typografie. Slechts een fragment wordt gebruikt in vrije vertaling van Cees Nooteboom. Het vallen van de letters wordt gesuggereerd door schriftletters in kapitalen willekeurig op het blad te plaatsen. Dat lukt op de beginpagina misschien nog niet zo best – schriftletters in kapitalen accorderen nu eenmaal niet zo goed – maar verder wordt het alleen maar boeiender. De letters dwarrelen dan echt door elkaar heen, hetgeen een verassend esthetisch effect heeft. Een mooi verzorgde uitgave op Van Gelder gedrukt met stofomslag in dun Japans papier. Prima afgewerkt.

Een prachtig boekje dat een eerste omslagpagina met een heel fijn blauw/zwartgestreept verticaal raster laat zien dat ook binnenin en op de achterzijde wordt herhaald. Een apart gedrukt nawoord heeft eenzelfde verticaal raster met grijs en gouden lijnen. De tekst heeft een rustige, duidelijke zetspiegel die ook in het nawoord terugkeert. De koptitels zijn met blauwe letters gedrukt. De hele tekst gebruikt de Bembo. De rust van de pagina’s komt overeen met in het kritische pleidooi van Reve, plechtig zelfs, en hier en daar humoristisch. Het boek is een onverbrekelijke eenheid. Het wit speelt er een duidelijke rol, zoals op de Franse pagina. Het beroepsmatige valt hier op en kan voor de drukkers en ontwerpers in de marge een voorbeeld zijn, om te volgen of juist om een tegendeel te bereiken.

Een klein boekje met artikel 1 van de Grondwet in het Gronings dialect:
‘Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’
Hier in korte en krachtige woorden van de Gronings taal, verbeeld met stevige letters in verschillende kleuren:
‘Elknain dij ien Grunnen touholt wort om liek behandeld. Onnerschaaid moaken aangoande geloof, levensbeschaauwen, poletiek dinken, ras, geslacht of wat veur reden ook mag naait.’
Direct en helder op de wit gehouden pagina’s gedrukt, met eenzelfde intensiteit.

Coltrane’s stilte is de gewijzigde versie van een verhaal van Paul Abels. Het verscheen in 2010 onder de titel ‘Coltrane’s silence’ in Omdat hij het was, omdat ik het was, een bundel verhalen over vriendschap, samengesteld door Tommy Wieringa. De nieuwe uitgave is een aantrekkelijk boek dat tot lezen verleidt. De tekst is in een kolom geplaatst aan de buitenzijde van de pagina’s. De regels zijn summier en bevatten niet meer dan acht woorden. Het schetsmatige abstracte achtergrondbeeld van de pagina’s geeft de tekst een aangename lichtheid. De sobere vormgeving van Martien Frijns is geheel in balans met de observerende schrijfstijl van Paul Abels. Het betreft zeven herinneringen over vriendschap, op een losse wijze genummerd door middel van turven aan de bovenkant van de binnenmarge van de pagina. Het toevoegen van een turfstreepje verhoogt de aandacht voor begin en einde van individuele herinneringen en illustreert dat ervaringen en gedachten over vriendschap, ook al worden deze samengebracht, niet direct tot meer helderheid en stuurvastheid leiden.